Przegl?d
Zapalenie p?uc jest ogólnym poj?ciem, które odnosi si? do zapalenia tkanki p?ucnej. Technicznie rzecz bior?c, zapalenie p?uc jest rodzajem zapalenia p?uc, poniewa? infekcja powoduje stan zapalny. Zapalenie p?uc jest jednak zazwyczaj u?ywane przez lekarzy w odniesieniu do nieinfekcyjnych przyczyn zapalenia p?uc.
Do najcz?stszych przyczyn zapalenia p?uc nale?? czynniki dra?ni?ce unosz?ce si? w powietrzu podczas pracy lub hobby. Poza tym niektóre rodzaje leczenia raka i dziesi?tki leków mog? wywo?a? zapalenie p?uc.
Trudno?ci w oddychaniu – cz?sto z towarzysz?cym suchym (nieproduktywnym) kaszlem – s? najcz?stszym objawem zapalenia p?uc. Do postawienia diagnozy konieczne s? specjalistyczne badania. Leczenie koncentruje si? na unikaniu czynników dra?ni?cych i zmniejszeniu stanu zapalnego.
Symptomy
Najcz?stszym objawem zapalenia p?uc jest duszno??, której mo?e towarzyszy? suchy kaszel. Je?eli zapalenie p?uc nie zostanie rozpoznane lub pozostawione bez leczenia, mo?e stopniowo rozwin?? si? u Pa?stwa przewlek?e zapalenie p?uc, które mo?e doprowadzi? do bliznowacenia (zw?óknienia) w p?ucach.
Do oznak i symptomów przewlek?ego zapalenia p?uc nale??:
- Duszno??
- Kaszel
- Zm?czenie
- Utrata apetytu
- Niezamierzona utrata wagi
Kiedy nale?y skontaktowa? si? z lekarzem
Prosz? wezwa? lekarza zawsze, gdy maj? Pa?stwo trudno?ci z oddychaniem, bez wzgl?du na to, co mo?e by? przyczyn?.
Przyczyny
Oskrzela i p?cherzyki p?ucne w p?ucach
W Pana p?ucach g?ówne drogi oddechowe (oskrzela) rozga??ziaj? si? na coraz mniejsze kana?y – najmniejsze, zwane oskrzelikami, prowadz? do male?kich woreczków powietrznych (p?cherzyków p?ucnych).
Zapalenie p?uc powstaje wtedy, gdy pod wp?ywem dra?ni?cej substancji dochodzi do zapalenia woreczków powietrznych (p?cherzyków p?ucnych) w Pa?stwa p?ucach. Ten stan zapalny utrudnia przenikanie tlenu przez p?cherzyki p?ucne do krwiobiegu.
Wiele substancji dra?ni?cych, od ple?ni w powietrzu po leki chemioterapeutyczne, zosta?o powi?zanych z zapaleniem p?uc. Jednak w przypadku wi?kszo?ci ludzi nigdy nie udaje si? zidentyfikowa? konkretnej substancji powoduj?cej zapalenie.
Przyczyny zapalenia p?uc mog? obejmowa?:
- Leki. Ró?ne leki mog? wywo?a? zapalenie p?uc, w tym niektóre antybiotyki, kilka rodzajów chemioterapii i leki, które utrzymuj? regularne bicie serca. Przedawkowanie aspiryny mo?e wywo?a? zapalenie p?uc.
- Grzyby ple?niowe i bakterie. Powtarzaj?ca si? ekspozycja na niektóre ple?nie i bakterie mo?e spowodowa? zapalenie p?uc. Specyficzne odmiany zapalenia p?uc zwi?zanego z ple?ni? otrzyma?y przydomki, takie jak „p?uco rolnika” lub „p?uco gor?cej k?pieli”
- Ptaki. Nara?enie na kontakt z piórami lub ptasimi odchodami jest cz?st? przyczyn? zapalenia p?uc.
- Radioterapia. U niektórych osób, które poddaj? si? radioterapii klatki piersiowej, np. w przypadku raka piersi lub p?uc, mo?e wyst?pi? zapalenie p?uc. Zapalenie p?uc mo?e wyst?pi? równie? po radioterapii ca?ego cia?a, która jest konieczna, aby przygotowa? osob? do przeszczepu szpiku kostnego.
Czynniki ryzyka
Zawody lub hobby
Niektóre zawody i hobby nios? ze sob? wi?ksze ryzyko zapalenia p?uc, w tym:
- Rolnictwo. Wiele rodzajów dzia?alno?ci rolniczej nara?a pracowników na dzia?anie aerozolowych mgie? i pestycydów. Wdychanie unosz?cych si? w powietrzu cz?steczek sple?nia?ego siana jest jedn? z najcz?stszych przyczyn zawodowego zapalenia p?uc. Cz?steczki ple?ni mog? by? równie? wdychane podczas zbiorów zbo?a i siana.
- Obróbka ptaków. Drobiarze i osoby hoduj?ce lub trzymaj?ce go??bie s? cz?sto nara?eni na kontakt z odchodami, piórami i innymi materia?ami, które mog? powodowa? zapalenie p?uc.
- Gor?ce k?piele i nawil?acze powietrza. Zapalenie p?uc mo?e by? wywo?ane przez sple?nia?e warunki w jacuzzi, poniewa? w wyniku bulgotania powstaje mgie?ka, która mo?e by? wdychana. Innym cz?stym zbiornikiem ple?ni s? domowe nawil?acze powietrza.
Leczenie nowotworów
Niektóre leki chemioterapeutyczne mog? wywo?a? zapalenie p?uc, podobnie jak radioterapia na p?uca. Po??czenie tych dwóch czynników zwi?ksza ryzyko nieodwracalnej choroby p?uc.
Powik?ania
Niezauwa?one lub nieleczone zapalenie p?uc mo?e spowodowa? nieodwracalne uszkodzenie p?uc.
W normalnych p?ucach worki powietrzne rozci?gaj? si? i rozlu?niaj? przy ka?dym oddechu. Przewlek?y stan zapalny cienkiej tkanki wy?cie?aj?cej ka?dy worek powietrzny powoduje blizny i sprawia, ?e woreczki staj? si? mniej elastyczne. Staj? si? one sztywne jak wyschni?ta g?bka. To si? nazywa zw?óknienie p?uc. W ci??kich przypadkach zw?óknienie p?uc mo?e prowadzi? do niewydolno?ci prawego serca, niewydolno?ci oddechowej i ?mierci.
Diagnoza
Podczas badania fizykalnego lekarz za pomoc? stetoskopu b?dzie uwa?nie s?ucha? Pa?stwa p?uc podczas oddychania. Aby odró?ni? zapalenie p?uc od innych schorze? p?uc, prawdopodobnie zostanie Pa?stwu zlecone jedno lub wi?cej z nast?puj?cych bada?.
Badania krwi
Niektóre badania krwi mog? by? pomocne w ustaleniu diagnozy.
Badania obrazowe
Badania obrazowe s? przydatne, poniewa? w wi?kszo?ci przypadków zapalenie p?uc dotyka tylko niewielkiej, zlokalizowanej cz??ci p?uc, podczas gdy skutki nieinfekcyjnego zapalenia p?uc s? cz?sto roz?o?one na wszystkie pi?? p?atów p?uc.
- RTG klatki piersiowej. To bezbolesne badanie powoduje, ?e przez klatk? piersiow? przechodzi niewielka ilo?? promieniowania, które daje obraz p?uc. Prze?wietlenie trwa tylko kilka minut.
- Tomografia komputerowa (CT). Tomografia komputerowa ??czy zdj?cia rentgenowskie wykonane pod wieloma ró?nymi k?tami w szczegó?owe zdj?cia przekrojowe. To bezbolesne badanie polega na po?o?eniu si? na w?skim stole, który wsuwa si? do du?ego urz?dzenia w kszta?cie p?czka. Badanie tomograficzne trwa zazwyczaj mniej ni? 15 minut. Tomografia komputerowa daje o wiele wi?cej szczegó?ów na temat zmian w p?ucach ni? to, co mo?e da? prze?wietlenie klatki piersiowej.
Badania czynno?ciowe p?uc
Badanie zwane spirometri? mierzy ilo?? powietrza, któr? jest Pan w stanie wdycha? i wydycha? w okre?lonym czasie. Lekarz mo?e równie? zmierzy?, jak efektywnie p?uca przenosz? gazy z powietrza do krwiobiegu podczas wysi?ku.
Innym sposobem oceny, jak dobrze pracuj? Pana p?uca, jest pomiar tlenu we krwi za pomoc? oksymetru – urz?dzenia, które bezbole?nie zaciska si? na Pana palcu.
Spirometr
Spirometr jest urz?dzeniem diagnostycznym, które mierzy ilo?? powietrza, jak? jest Pan w stanie wdycha? i wydycha? oraz czas, jaki zajmuje Panu ca?kowity wydech po wzi?ciu g??bokiego oddechu.
Bronchoskopia
Bronchoskopia jest zabiegiem, który wykorzystuje gi?tk? rurk? wprowadzon? do gard?a w celu obejrzenia dróg oddechowych i pobrania próbek z p?uc.
Podczas bronchoskopii lekarz mo?e przep?uka? fragment p?uca roztworem s?onej wody w celu pobrania komórek p?ucnych i innych materia?ów. Ten zabieg p?ukania nazywany jest p?ukaniem. Lekarz mo?e równie? wprowadzi? przez lunet? male?kie narz?dzie, aby pobra? ma?? próbk? komórek z tkanki p?ucnej do bada?.
Chirurgiczna biopsja p?uc
W niektórych przypadkach Pa?stwa lekarz mo?e chcie? zbada? wi?ksze próbki tkanki z kilku miejsc w p?ucach, do których nie mo?na dotrze? za pomoc? bronchoskopii. W takim przypadku mo?e by? konieczny zabieg chirurgiczny w celu uzyskania tych próbek.
Leczenie
Je?eli ma Pan nadwra?liwo?? lub chemiczne zapalenie p?uc, lekarz zaleci wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub substancj? chemiczn?, która podra?nia p?uca. Ten krok powinien pomóc w z?agodzeniu objawów.
W ci??kich przypadkach zapalenia p?uc, leczenie mo?e równie? obejmowa?:
- Kortykosteroidy. Te leki dzia?aj? poprzez hamowanie Pa?stwa systemu immunologicznego, redukuj?c stan zapalny w p?ucach. Kortykosteroidy s? zazwyczaj przyjmowane w formie tabletek. D?ugotrwa?e stosowanie kortykosteroidów zwi?ksza jednak ryzyko infekcji i jest zwi?zane ze ?cie?czeniem ko?ci (osteoporoza).
- Tlenoterapia. Je?eli ma Pan du?e problemy z oddychaniem, mo?e Pan potrzebowa? tlenoterapii przez mask? lub plastikowe rurki z ko?cówkami, które wk?ada si? do nozdrzy. Niektórzy ludzie potrzebuj? tlenoterapii stale, inni tylko podczas wysi?ku fizycznego lub snu.
Styl ?ycia i domowe ?rodki zaradcze
Diagnoza zapalenia p?uc mo?e oznacza?, ?e b?d? Pa?stwo musieli wprowadzi? zmiany w swoim stylu ?ycia, aby chroni? swoje zdrowie. Powinni Pa?stwo w miar? mo?liwo?ci unika? znanych czynników wyzwalaj?cych.
Na przyk?ad, je?eli Pa?stwa praca nara?a Pa?stwa na substancje, które podra?niaj? p?uca, prosz? porozmawia? z lekarzem i prze?o?onym w pracy o sposobach ochrony, takich jak noszenie maski przeciwpy?kowej lub osobistego respiratora przeciwpy?owego. Je?eli jakie? hobby jest przyczyn? problemu, by? mo?e trzeba b?dzie znale?? inne hobby.
Przygotowanie si? do wizyty
Na pocz?tku mo?e si? Pan skonsultowa? z lekarzem rodzinnym, który mo?e skierowa? Pana do pulmonologa – lekarza specjalizuj?cego si? w chorobach p?uc.
Co mog? Pa?stwo zrobi?
Mog? Pa?stwo sporz?dzi? list?, która b?dzie zawiera?:
- Szczegó?owy opis objawów, w tym kiedy si? zacz??y i czy co? je nasila lub poprawia
- Szczegó?owy wykaz wszystkich prac i nara?e?, które mog?y towarzyszy? tym czynno?ciom zawodowym
- Informacje o przebytych chorobach i ich leczeniu
- Informacje o problemach medycznych Pana rodziców lub rodze?stwa
- Wszystkie leki i suplementy diety, które Pan przyjmuje lub przyjmowa? w ci?gu ostatnich kilku lat?
- Pytania, które chc? Pa?stwo zada? lekarzowi
Czego nale?y oczekiwa? od swojego lekarza
Dok?adny wywiad lekarski i badanie fizykalne mog? dostarczy? wa?nych wskazówek na temat tego, co mo?e by? przyczyn? Pani dolegliwo?ci. Lekarz mo?e zada? niektóre z nast?puj?cych pyta?:
- Czy obecnie lub w przesz?o?ci pali? Pan tyto??
- Jak? prac? lub hobby Pan wykonywa??
- W jaki sposób nasilenie objawów oddechowych jest zwi?zane z Pana harmonogramem pracy lub hobby?
- Czy ma Pan w domu gor?c? k?piel lub nawil?acz powietrza?
- Czy kiedykolwiek przebywa?a Pani w pobli?u go??bi lub ptaków domowych?
Dodaj komentarz