Przegl?d
Rodzaje operacji histerektomii
Histerektomia cz??ciowa (u góry po lewej) usuwa tylko macic?, szyjka macicy pozostaje nienaruszona. Ca?kowita histerektomia (u góry po prawej) usuwa macic? i szyjk? macicy. W przypadku histerektomii ca?kowitej chirurg mo?e usun?? równie? jajniki i jajowody (na dole).
Histerektomia brzuszna jest zabiegiem chirurgicznym, który usuwa macic? przez naci?cie w podbrzuszu. W macicy, czyli w ?onie matki, rozwija si? dziecko, je?eli jest Pani w ci??y. W przypadku histerektomii cz??ciowej usuwa si? tylko macic?, pozostawiaj?c szyjk? macicy nienaruszon?. W przypadku histerektomii ca?kowitej usuwa si? macic? i szyjk? macicy.
Czasami histerektomia obejmuje usuni?cie jednego lub obu jajników i jajowodów, zabieg ten nazywa si? ca?kowit? histerektomi? z salpingo-oforektomi? (sal-ping-go-o-of-uh-REK-tuh-me).
Histerektomia mo?e by? równie? przeprowadzona przez naci?cie w pochwie (histerektomia pochwowa) lub metod? laparoskopow? lub robotyczn?, która wykorzystuje d?ugie, cienkie instrumenty, które s? wprowadzane przez ma?e naci?cia brzuszne.
Histerektomia brzuszna mo?e by? zalecana zamiast innych rodzajów histerektomii, je?eli:
- Ma Pani du?? macic?.
- Pani lekarz chce sprawdzi? inne narz?dy miednicy pod k?tem oznak choroby.
- Chirurg uwa?a, ?e histerektomia brzuszna le?y w Pani najlepszym interesie.
Dlaczego si? j? wykonuje
Kobiecy uk?ad rozrodczy
Jajniki, jajowody, macica, szyjka macicy i pochwa (kana? pochwy) sk?adaj? si? na ?e?ski uk?ad rozrodczy.
Histerektomia mo?e by? konieczna w celu leczenia:
- Rak ginekologiczny. Je?eli ma Pani raka ginekologicznego – takiego jak rak macicy lub szyjki macicy – histerektomia mo?e by? dla Pani najlepsz? opcj? leczenia. W zale?no?ci od rodzaju raka i stopnia jego zaawansowania, inne mo?liwo?ci leczenia mog? obejmowa? radioterapi? lub chemioterapi?.
- Fibroidy. Histerektomia jest jedynym pewnym i trwa?ym rozwi?zaniem w przypadku w?ókniaków – ?agodnych guzów macicy, które cz?sto powoduj? uporczywe krwawienia, anemi?, bóle miednicy lub ucisk na p?cherz moczowy. W zale?no?ci od Pani stopnia dyskomfortu i wielko?ci guza, mo?liwe jest równie? niechirurgiczne leczenie w?ókniaków. Wiele kobiet z w?ókniakami ma minimalne objawy i nie wymaga leczenia.
- Endometrioza. W endometriozie tkanka wy?cie?aj?ca wn?trze macicy (endometrium) rozrasta si? poza macic? na jajnikach, jajowodach lub innych narz?dach miednicy lub jamy brzusznej. Je?eli leki lub chirurgia zachowawcza nie poprawiaj? endometriozy, mo?e Pani potrzebowa? histerektomii wraz z usuni?ciem jajników i jajowodów (obustronna salpingo-oforektomia).
- Wypadanie macicy. Wypadni?cie macicy do pochwy mo?e si? zdarzy?, gdy os?abn? podtrzymuj?ce j? wi?zad?a i tkanki. Wypadni?cie macicy mo?e prowadzi? do nietrzymania moczu, ucisku miednicy lub trudno?ci z wypró?nianiem. W celu leczenia tych dolegliwo?ci mo?e by? konieczna histerektomia.
- Nieprawid?owe krwawienie z pochwy. Je?li Pani miesi?czki s? obfite, nieregularne lub przed?u?aj? si? w ka?dym cyklu, histerektomia mo?e przynie?? ulg?, gdy krwawienie nie mo?e by? kontrolowane innymi metodami.
- Przewlek?e bóle miednicy. Czasami operacja jest konieczn? ostateczno?ci? dla kobiet, które do?wiadczaj? przewlek?ego bólu miednicy, który wyra?nie ma swoje ?ród?o w macicy. Jednak histerektomia nie przynosi ulgi w wielu formach bólu miednicy, a niepotrzebna histerektomia mo?e stworzy? nowe problemy. Prosz? zasi?gn?? dok?adnej oceny przed przyst?pieniem do tak powa?nej operacji.
Histerektomia ko?czy Pani zdolno?? do zaj?cia w ci???. Je?eli uwa?a Pani, ?e mo?e Pani chcie? zaj?? w ci???, prosz? zapyta? lekarza o alternatywy dla tego zabiegu. W przypadku raka, histerektomia mo?e by? jedyn? mo?liwo?ci?. Ale w przypadku innych schorze? – jak w?ókniaki, endometrioza i wypadanie macicy – mo?e Pani spróbowa? najpierw mniej inwazyjnych metod leczenia.
Podczas operacji histerektomii chirurg mo?e równie? przeprowadzi? pokrewny zabieg, który usuwa oba jajniki i jajowody (obustronna salpingo-ooforektomia). Powinna Pani wraz z lekarzem przedyskutowa?, czy ten zabieg jest Pani potrzebny, co skutkuje tak zwan? chirurgiczn? menopauz?.
W przypadku menopauzy chirurgicznej objawy menopauzy u kobiet po zabiegu cz?sto zaczynaj? si? nagle. W zale?no?ci od tego, jak bardzo objawy te wp?ywaj? na jako?? Pani ?ycia, mo?e by? konieczne krótkotrwa?e leczenie hormonalne.
Ryzyko
Histerektomia jest generalnie bardzo bezpieczna, ale z ka?dym du?ym zabiegiem chirurgicznym wi??e si? ryzyko komplikacji.
Ryzyko zwi?zane z histerektomi? brzuszn? obejmuje:
- Zakrzepy krwi
- Infekcja
- Nadmierne krwawienie
- Niekorzystna reakcja na znieczulenie
- Uszkodzenie podczas operacji dróg moczowych, p?cherza, odbytu lub innych struktur miednicy, które mo?e wymaga? dalszej naprawy chirurgicznej
- Wcze?niejsze wyst?pienie menopauzy, nawet je?li jajniki nie zosta?y usuni?te
- Rzadko ?mier?
Jak si? Pani przygotowuje?
To normalne, ?e czuje Pani niepokój na my?l o histerektomii. Oto, co mo?e Pani zrobi?, aby si? przygotowa?:
- Zbieranie informacji. Przed operacj? prosz? zebra? wszystkie informacje, których Pani potrzebuje, aby czu? si? pewnie w zwi?zku z decyzj? o histerektomii. Prosz? zadawa? pytania swojemu lekarzowi i chirurgowi. Prosz? dowiedzie? si? o zabiegu, w tym o wszystkich jego etapach, je?eli to sprawi, ?e poczuje si? Pani bardziej komfortowo.
- Prosz? przestrzega? zalece? lekarza odno?nie leków. Prosz? dowiedzie? si?, czy w okresie poprzedzaj?cym histerektomi? powinna Pani zmieni? swoje dotychczasowe lekarstwa. Prosz? koniecznie powiedzie? lekarzowi o wszystkich lekach bez recepty, suplementach diety lub preparatach zio?owych, które Pani przyjmuje.
- Prosz? omówi?, jaki rodzaj znieczulenia b?dzie Pani mia?a. Histerektomia brzuszna wymaga znieczulenia ogólnego, które pozbawia Pa?stwa przytomno?ci podczas operacji.
- Prosz? zaplanowa? pobyt w szpitalu. Jak d?ugo b?dzie Pani przebywa? w szpitalu, zale?y od tego, jaki rodzaj histerektomii zostanie przeprowadzony i co zaleci Pani lekarz. Ogólnie rzecz bior?c, histerektomia brzuszna wymaga pobytu w szpitalu przez co najmniej jeden do dwóch dni.
- Prosz? zorganizowa? sobie pomoc. Pe?ny powrót do zdrowia mo?e trwa? kilka tygodni. Lekarz mo?e zaleci? ograniczenie aktywno?ci podczas rekonwalescencji, np. unikanie prowadzenia samochodu lub podnoszenia ci??kich przedmiotów. Prosz? zorganizowa? sobie pomoc w domu, je?eli s?dzi Pani, ?e b?dzie ona potrzebna.
Czego mo?e si? Pani spodziewa?
Podczas histerektomii brzusznej chirurg od??cza macic? od jajników, jajowodów i górnej cz??ci pochwy, jak równie? od naczy? krwiono?nych i tkanki ??cznej, które j? podtrzymuj?. Dolna cz??? macicy (szyjka macicy) jest zazwyczaj usuwana (histerektomia ca?kowita), ale czasami mo?e zosta? pozostawiona (histerektomia cz??ciowa). W razie potrzeby chirurg mo?e usun?? dodatkowe narz?dy miednicy i tkanki, jak np. jajniki lub jajowody.
Przed zabiegiem
Przed operacj? mog? by? wykonane badania w celu sprawdzenia, czy nie ma raka, co mo?e zmieni? podej?cie do operacji przez Pa?stwa chirurga. Badania mog? obejmowa?:
- Cytologia szyjki macicy (test Pap), która wykrywa obecno?? nieprawid?owych komórek szyjki macicy lub raka szyjki macicy
- Biopsja endometrium, która wykrywa nieprawid?owe komórki w wy?ció?ce macicy lub raka endometrium
- USG miednicy, które mo?e wykaza? wielko?? w?ókniaków macicy, polipów endometrialnych lub torbieli jajników
Na dzie? przed i rano w dniu operacji zostanie Pani poinstruowana, aby wzi??a Pani prysznic z u?yciem myd?a dostarczonego przez chirurga, aby zmniejszy? ryzyko infekcji. Mo?e by? równie? wykonane przedoperacyjne oczyszczenie pochwy (vaginal douche) lub przedoperacyjne oczyszczenie odbytu (enema). Bezpo?rednio przed zabiegiem otrzyma Pani do?ylnie antybiotyk, aby zminimalizowa? ryzyko infekcji po zabiegu.
Podczas zabiegu
Naci?cia histerektomii brzusznej
Podczas histerektomii brzusznej chirurg wykonuje pionowe lub poziome naci?cie w podbrzuszu. Pionowe naci?cie (po lewej stronie) daje chirurgowi wi?kszy dost?p do miednicy. Naci?cie poziome (po prawej) przebiega zgodnie z naturalnymi liniami skóry i pozostawia zazwyczaj cie?sz? blizn?.
Histerektomia jest zazwyczaj wykonywana w znieczuleniu ogólnym, wi?c podczas operacji nie b?dzie Pani przytomna. Sam zabieg trwa z regu?y oko?o jednej do dwóch godzin, chocia? wcze?niej sp?dz? Pa?stwo troch? czasu na przygotowaniu si? do wej?cia na sal? operacyjn?.
Aby rozpocz?? zabieg, cz?onek zespo?u chirurgicznego wprowadza cewnik moczowy przez cewk? moczow?, aby opró?ni? p?cherz moczowy. Cewnik ten pozostaje na miejscu podczas operacji i przez krótki czas po niej. Pa?stwa brzuch i pochwa s? przed operacj? oczyszczane sterylnym roztworem.
W celu przeprowadzenia histerektomii, chirurg wykonuje naci?cie w podbrzuszu w jednym z dwóch sposobów:
- Pionowe naci?cie, które zaczyna si? na ?rodku brzucha i rozci?ga si? od p?pka do ko?ci ?onowej
- Poziome naci?cie na linii bikini, które znajduje si? oko?o centymetr nad ko?ci? ?onow?
Rodzaj naci?cia zale?y od wielu czynników, mi?dzy innymi od powodu histerektomii, konieczno?ci zbadania górnej cz??ci jamy brzusznej, wielko?ci macicy i obecno?ci blizn po wcze?niejszych operacjach w jamie brzusznej. Na przyk?ad histerektomia z powodu endometriozy, du?ych w?ókniaków i nowotworów ginekologicznych jest wykonywana g?ównie przez pionowe naci?cie.
Po zabiegu
Po operacji pozostan? Pa?stwo przez kilka godzin w sali pooperacyjnej. Pa?stwa zespó? medyczny b?dzie:
- Obserwowa? Pani? pod k?tem oznak bólu
- Podawa? leki przeciwbólowe i zapobiegaj?ce infekcji
- Zach?ca? do wstawania i chodzenia wkrótce po operacji
Histerektomia brzuszna wymaga z regu?y pobytu w szpitalu od jednego do dwóch dni, ale mo?e by? d?u?sza. W przypadku krwawienia z pochwy i up?awów musi Pani u?ywa? podpasek. Krwawy drena? pochwy przez kilka dni do tygodni po histerektomii jest rzecz? normaln?. Prosz? jednak poinformowa? swojego chirurga, je?li krwawienie jest tak obfite jak miesi?czka lub uporczywe.
Naci?cie brzucha stopniowo si? zagoi, ale pozostanie widoczna blizna na Pani brzuchu.
Wyniki
Powrót do normalnego wygl?du po histerektomii brzusznej wymaga czasu – w przypadku wi?kszo?ci kobiet oko?o sze?ciu tygodni. W tym czasie:
- Prosz? du?o odpoczywa?.
- Przez 6 tygodni po operacji nie nale?y podnosi? ?adnych ci??kich rzeczy.
- Prosz? pozosta? aktywnym po operacji, ale przez pierwsze sze?? tygodni unika? intensywnego wysi?ku fizycznego.
- Prosz? odczeka? sze?? tygodni, aby wznowi? aktywno?? seksualn?.
- Prosz? przestrzega? zalece? lekarza odno?nie powrotu do innych normalnych zaj??.
?ycie po histerektomii
Histerektomia trwale zmienia niektóre aspekty Pa?stwa ?ycia. Na przyk?ad:
- Nie b?dzie ju? Pani miesi?czkowa?.
- W wi?kszo?ci przypadków ust?puj? objawy, które spowodowa?y konieczno?? przeprowadzenia operacji.
- Nie b?dzie Pani mog?a zaj?? w ci???.
- Je?eli jest Pani w okresie przedmenopauzalnym, usuni?cie jajników wraz z histerektomi? rozpoczyna menopauz?.
- Je?eli przed menopauz? zostanie Pani poddana histerektomii i zachowa Pani jajniki, mo?e Pani do?wiadczy? menopauzy w m?odszym ni? przeci?tny wieku.
- W przypadku cz??ciowej histerektomii, szyjka macicy pozostaje na swoim miejscu, wi?c nadal jest Pani nara?ona na ryzyko raka szyjki macicy. W celu wykrycia raka szyjki macicy musi Pani regularnie wykonywa? badania cytologiczne.
Inne cz??ci Pani ?ycia prawdopodobnie wróc? do normy, a mo?e nawet ulegn? poprawie, gdy tylko odzyska Pani zdrowie po histerektomii. Na przyk?ad:
- Je?eli przed histerektomi? mia?a Pani dobre ?ycie seksualne, to istnieje prawdopodobie?stwo, ?e po histerektomii je Pani utrzyma. Niektóre kobiety odczuwaj? nawet wi?ksz? przyjemno?? seksualn? po histerektomii. Mo?e to by? spowodowane uwolnieniem si? od chronicznego bólu lub obfitego krwawienia, które by?o spowodowane problemem z macic?.
- Z?agodzenie objawów mo?e znacznie poprawi? jako?? Pani ?ycia. Mog? Pa?stwo mie? lepsze samopoczucie i szans? na kontynuacj? ?ycia.
Z drugiej strony, mo?e Pani odczuwa? poczucie straty po histerektomii. Kobiety przed menopauz?, które musz? podda? si? histerektomii w celu leczenia raka ginekologicznego, mog? odczuwa? smutek i ewentualnie depresj? z powodu utraty p?odno?ci. Je?eli smutek lub negatywne uczucia zaczynaj? przeszkadza? w czerpaniu rado?ci z ?ycia codziennego, prosz? porozmawia? z lekarzem.
Dodaj komentarz